De Demoucelle Parkinson Charity financiert vele onderzoeksprojecten om een oplossing te vinden voor de ziekte van Parkinson. Met veel plezier bezochten Patrick en Anne-Marie vorige maand de KU Leuven om meer te weten te komen over het werk dat wordt gedaan in het Laboratorium voor Cellulaire Transportsystemen, onder leiding van Dr. Peter Vangheluwe. 

We vroegen aan senior postdoctoraal wetenschapper Shaun Martin, die daar een door DPC ondersteund project leidt, om ons meer te vertellen over zijn rol, motivatie en onderzoek. Zijn antwoorden waren zowel intrigerend als ontroerend.

Naam: Shaun Martin
Senior Postdoctoraal Wetenschapper
Nationaliteit: Brits
Leeftijd: 35

Waar ben je op dit moment mee bezig?

 Ik onderzoek momenteel de rol van lysosomale transporters bij neurodegeneratie. Lysosomen worden ook wel ‘de afvalberg van de cel’ genoemd en spelen een belangrijke rol bij het gezond houden van de neuronen. Meer specifiek focus ik me op het effect dat een verminderd transport van verwerkt materiaal uit de lysosomen kan hebben en de schade die dit kan veroorzaken op het vermogen van de lysosomen om cellen en neuronen te beschermen. Ik werk in het Laboratorium voor Cellulaire Transportsystemen aan de KU Leuven, onder leiding van Dr. Peter Vangheluwe en ik word gefinancierd door de Demoucelle Parkinson Charity via de Michael J Fox Foundation (MJFF). 

(Foto: Shaun Martin PhD)

Kunt u – in zo lekentaal mogelijk – uitleggen hoe dit project kan helpen bij het vinden van een geneesmiddel voor de ziekte van Parkinson?

Lysosomen hebben een belangrijke rol in het opruimen en recycleren van ongewenst of toxisch materiaal uit cellen/neuronen en beschermen ze zo tegen veroudering. Dit betekent dat als we kunnen begrijpen hoe we de activiteit en gezondheid van lysosomen kunnen bevorderen, we ook gezondere en happy neurons kunnen bekomen. De beste manier om te begrijpen welke lysosomale functies essentieel zijn, is echter om te bestuderen wat er fout gaat tijdens ziekte. Zodra we dit weten, kunnen we starten met het resetten van het systeem en zo de belangrijkste processen bepalen die essentieel zijn voor het stimuleren van de neuronale gezondheid. Met deze informatie kunnen we dan therapieën ontwikkelen die de nodige veranderingen kunnen bewerkstelligen en zo komen tot nieuwe therapieen die ziektes kunnen omkeren.

Hoe lang werkt u al aan dit project en wanneer verwacht u uw resultaten te kunnen communiceren?

Ik werk al sinds 2016 aan mijn projecten, het is een lange en ingewikkelde weg geweest, maar we hopen dat onze nieuwe bevindingen in de komende maanden zullen worden gepubliceerd. Daarna kunnen we ze verder communiceren naar het bredere publiek.

Zou uw onderzoek ook gevolgen kunnen hebben voor andere ziekten? Zo ja, welke en waarom?

Naast de ziekte van Parkinson hebben we bewijs dat ons onderzoek ook rechtstreeks verband houdt met andere neurodegeneratieve aandoeningen. Daarenboven spelen lysosomen ook een belangrijke rol bij een aantal andere ziektes, zoals kanker. Kankercellen manipuleren lysosomen om efficiënter te worden, en zo het overleven in moeilijke omgevingsomstandigheden makkelijker te maken. Dit is heel interessant omdat het ons toelaat uit neurodegeneratieve ziektes te leren hoe we kankercellen kunnen bestrijden en vice versa.

Heeft u enige persoonlijke ervaring met Parkinsonpatiënten en welke invloed heeft dat op u gehad?

Helaas wel. Mijn beide grootmoeders kregen de diagnose van Parkinson toen ik een kind was.

Mijn heel geduldige en liefhebbende grootmoeder Patricia Stewart werd gediagnosticeerd toen ik erg jong was en ik herinner me haar snelle lichamelijke achteruitgang. Ze werd later gediagnosticeerd met dementie en vertoonde in de loop van de volgende 10  jaar een snelle ziekteprogressie.

Later werd ook bij mijn andere fantastische grootmoeder Mary Martin de diagnose gesteld. Haar motorische functies gingen snel achteruit,  maar haar hart, haar passie en haar ‘brutale’ Ierse natuur vervaagden nooit.

                                      (Foto (rechts) toont Shaun die wordt vastgehouden door ‘Oma Pat’).

(Onderstaande foto toont Shaun’s ‘Oma Mary’ met zijn vader als jongen).

Waarom denk je dat het belangrijk is om te proberen een geneesmiddel te vinden voor de ziekte van Parkinson?

Afgezien van het feit dat het wereldwijd miljoenen mensen rechtstreeks treft en dat de incidentie ervan elk jaar toeneemt, is het een ziekte die iemand het vermogen ontneemt om zichzelf te zijn en deel uit te maken van de familie waar hij of zij van houdt. Het legt een aanzienlijke last op hun familie en omgeving en het is ook een ziekte die niets te maken heeft met de levenswijze die iemand kiest.  Hiermee bedoel ik dat de ziekte van Parkinson niet te maken heeft met wat we eten, wat we drinken of of we roken. Parkinson kan iedereen treffen, ongeacht leeftijd of levenswijze, zonder discriminatie, zonder genade.

 

Denkt u dat een genezing voor de ziekte van Parkinson binnen het komende decennium mogelijk is?

Met de grote technologische voortuitgang die toelaat meer complexe ziektebeelden te doorgronden, denk ik dat we de ziekte van Parkinson in het komende decennium veel beter zullen kunnen begrijpen. Dit in combinatie met een meer verfijnde en high throughput screening, geloof ik dat we nog nooit een betere kans gehad hebben om ziekteveranderende therapieën te ontwikkelen.

Wat is er nog meer nodig om ervoor te zorgen dat wetenschappers, zoals u, in staat zijn het onderzoek te doen dat nodig is om een remedie te vinden?

We hebben steun nodig, steun die wordt gegeven door zulke geweldige liefdadigheidsinstellingen als de Demoucelle Parkinson Charity en de MJFF. Maar we hebben ook de grote farmaceutische bedrijven nodig om weer aan boord te komen, om het belang in te zien en de hoop niet op te geven.

Wat verschil heeft het voor jou en je onderzoek gemaakt om de steun van de Demoucelle Parkinson Charity te hebben gehad?

In de eerste plaats wordt mijn onderzoek 100% gefinancierd door de Demoucelle Parkinson Charity. Met hen zullen we dit onderzoek verder kunnen zetten in de richting van het ontwikkelen van geneesmiddelen in de komende jaren. We hebben ook het geluk gehad Anne-Marie en Patrick Demoucelle onlangs te ontmoeten. Ze gaven ons zo’n inspirerend gesprek en hielpen ons echt om onze ‘minds’ te laten leiden door positiviteit. Dank u wel daarvoor!

Wat motiveert je elke dag om het labo in te gaan en verder te gaan met je onderzoek?

Ten eerste, en het belangrijkste is dat ik een wetenschapper ben, ik ben een nerd. Ik hou van de puzzel en ben gepassioneerd om te begrijpen wat er mis gaat bij ziekte, welke minieme aanpassing(en) binnen de overvloed aan processen die zich binnen een cel afspelen een cascade van gebeurtenissen kunnen op gang brengen die de balans tussen leven en dood verschuift en uiteindelijk tot ziekte leidt. Ten tweede, mijn familie. Opgroeien met de ziekte van Parkinson in mijn directe omgeving, maakt dat ik wil bijdragen om de ziekte beter te begrijpen en bij te dragen tot de genezing ervan. Ten derde, mijn partner, mijn klankbord en mijn rots Sarah met wie ik werk, zij aan zij, elk moment van elke dag. We zijn een perfecte aanvulling van elkaar en streven ernaar om de ziekte van Parkinson samen beter te begrijpen.  (Foto toont de beide grootmoeders van Shaun samen).

En tot slot, wat is je favoriete citaat of levensadvies?

Omdat mijn jongens James en George van Mickey Mouse en Pluto houden, heb ik een citaat van Walt Disney gekozen dat perfect past:

“The way to get started is to quit talking and start doing”.